De huurprijzen stijgen in Berlijn al decennialang in razend tempo. Volgens vele Berlijners is dit de schuld van de grote huurbazen in de stad. Op initiatief van de linkse partij SPD wordt zelfs een referendum gehouden om vastgoedeigenaren te onteigenen. Tegenstanders, waaronder Angela Merkel nemen juist een krachtige stelling aan tegen deze onteigening...
Veel huurders in Berlijn zijn van mening dat de huurstijgingen in hun stad te danken zijn aan vastgoedpartijen zoals Deutsche Wohnen, die vlak na de Duitse eenwording grote portefeuilles hebben verworven. In deze periode ging de stad Berlijn over tot een massale verkoop van haar panden om overheidstekorten te verminderen. Na aankoop werden nieuwe huurcontacten afgesloten met huurstijgingen tot gevolg. Wanneer hier objectief naar wordt gekeken kan echter worden gesteld dat dit niet alleen de schuld is van deze vastgoedpartijen. Andere maatregelen zoals het stimuleren van nieuwbouw kunnen ook worden getroffen door het stadsbestuur. Daarnaast zijn de prijsstijgingen gezien het huidige economische klimaat met onder meer lage rentestanden en een snelgroeiende Berlijnse bevolking van 50.000 inwoners per jaar onontkomelijk. De prijzen in andere Europese steden zoals Amsterdam en Frankfurt stijgen immers ook explosief.
Het Berlijnse initiatief om via een referendum het stadsbestuur te dwingen grote bedrijven te onteigenen, zorgt voor een groot publiek debat. Mede doordat het gevolgd lijkt te worden in München en andere grote Duitse steden. Bondskanselier Angela Merkel heeft een duidelijke stelling genomen tegen onteigening als redmiddel in de strijd tegen woningnood. Onlangs mengde ook de sociaaldemocratische president Frank-Walter Steinmeier zich in de discussie: in zijn ogen zijn er andere middelen om ‘gewone burgers’ betaalbare huisvesting te bieden.
Alvorens het tot een referendum over onteigening van vastgoedbedrijven komt moeten eerst twintigduizend handtekeningen worden verzameld. Indien dat aantal wordt bereikt, dan kijkt het gemeentebestuur naar de kwestie. Veel Berlijners zijn positief gestemd en verwachten dat het tot een zal referendum komen.
Bij een referendum kan de uitkomst niet bindend maar wel zwaarwegend tot op het hoogste rechterlijke niveau in Duitsland aangevochten worden. Juristen strijden al over vraag of de wetgeving onteigening überhaupt toestaat. Het lijkt er dan ook op dat onteigening voorlopig niet aan de orde zal zijn. Volledig valt het echter nog niet uit te sluiten.